Bán hàng online đang là xu hướng kinh doanh hot tại Việt Nam nhờ chi phí thấp và khả năng tiếp cận khách hàng rộng lớn. Từ việc livestream trên TikTok, bán hàng qua Shopee, đến vận hành website thương mại điện tử, ai cũng có thể bắt đầu dễ dàng. Nhưng một câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn là: Bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không? Nếu không đăng ký, liệu có vi phạm pháp luật? Bài viết này của Civillaw sẽ giải đáp chi tiết cho bạn.
Bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không?
Theo pháp luật Việt Nam, cụ thể là Nghị định 39/2007/NĐ-CP và Nghị định 52/2013/NĐ-CP, việc bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh hay không phụ thuộc vào quy mô và hình thức kinh doanh. Dưới đây là hai trường hợp chính:
Không cần đăng ký kinh doanh:
Nếu bạn bán hàng online nhỏ lẻ, không thường xuyên, không có cửa hàng cố định, và không tổ chức nhân sự, bạn không cần đăng ký kinh doanh. Ví dụ:
Livestream bán quần áo trên Facebook cá nhân.
Đăng bài bán đồ handmade trên Instagram hoặc TikTok.
Bán hàng qua tin nhắn Zalo với số lượng ít.
Những hoạt động này được xem là buôn bán nhỏ lẻ, tương tự như bán hàng rong, nên được miễn đăng ký theo Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP.
Phải đăng ký kinh doanh:
Bạn cần đăng ký kinh doanh nếu:
Vận hành website thương mại điện tử (bán hàng qua website riêng).
Kinh doanh quy mô lớn, có cửa hàng hoặc kho hàng cố định.
Thuê nhân viên hoặc có tổ chức hoạt động chuyên nghiệp.
Bán hàng trên các sàn TMĐT như Shopee, Lazada với tư cách doanh nghiệp/hộ kinh doanh.
Ví dụ: Một shop thời trang có website riêng, kho hàng, và đội ngũ giao hàng phải đăng ký kinh doanh để tuân thủ pháp luật.
Lưu ý: Dù không cần đăng ký kinh doanh, bạn vẫn phải nộp thuế nếu doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế.
Các trường hợp miễn đăng ký kinh doanh
Theo Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP, một số hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ được miễn đăng ký kinh doanh, bao gồm:
Buôn bán rong, bán quà vặt, buôn chuyến.
Các dịch vụ nhỏ như đánh giày, sửa khóa, bán vé số.
Trong bối cảnh bán hàng online, điều này áp dụng cho:
Bán hàng tự phát trên mạng xã hội (Facebook, TikTok, Instagram) mà không có cửa hàng cố định.
Bán đồ second-hand, đồ tự làm (handmade) với quy mô nhỏ.
Ví dụ: Bạn thỉnh thoảng livestream bán mỹ phẩm trên TikTok, không có kho hàng hay nhân viên, thì không cần đăng ký kinh doanh. Tuy nhiên, nếu bạn mở rộng kinh doanh, có cửa hàng hoặc hợp tác với các sàn TMĐT, bạn cần đăng ký để hợp pháp hóa hoạt động.
Lưu ý quan trọng: Miễn đăng ký kinh doanh không có nghĩa là miễn thuế. Nếu doanh thu từ bán hàng online vượt 100 triệu đồng/năm, bạn vẫn phải nộp thuế theo quy định.
Bán hàng online có phải nộp thuế không?
Câu trả lời là có, nếu doanh thu của bạn vượt ngưỡng miễn thuế. Quy định về thuế đối với bán hàng online như sau:
Doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm: Miễn thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Không phải nộp lệ phí môn bài.
Ví dụ: Bạn bán đồ handmade qua Instagram với doanh thu 80 triệu đồng/năm, bạn không cần nộp bất kỳ loại thuế nào.
Doanh thu trên 100 triệu đồng/năm: Phải nộp thuế TNCN, thuế VAT, và lệ phí môn bài (thường là 300.000-1.000.000 đồng/năm tùy quy mô). Cách tính thuế TNCN: Doanh thu tính thuế x Tỷ lệ thuế. Tỷ lệ thuế phụ thuộc vào ngành nghề, ví dụ: bán hàng hóa là 0,5%, dịch vụ là 2%.
Ví dụ: Bạn bán quần áo online với doanh thu 500 triệu đồng/năm, thuế TNCN = 500 triệu x 0,5% = 2,5 triệu đồng/năm.
Cách kê khai thuế: Cá nhân kinh doanh online thường áp dụng phương pháp khoán (nộp thuế theo doanh thu). Nộp tờ khai thuế tại Đội Thuế khu vực nơi bạn cư trú hoặc qua cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
Thời hạn nộp thuế: Theo quý hoặc năm, tùy quy định địa phương.
Lưu ý: Các sàn TMĐT (Shopee, Lazada) có trách nhiệm cung cấp thông tin doanh thu của bạn cho cơ quan thuế, nên việc khai báo trung thực là rất quan trọng để tránh bị truy thu.
Lợi ích của việc đăng ký kinh doanh khi bán hàng online
Dù không bắt buộc trong một số trường hợp, đăng ký kinh doanh mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
Hoạt động hợp pháp: Tránh rủi ro bị xử phạt (phạt từ 3-5 triệu đồng nếu kinh doanh không phép theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP).
Tăng uy tín: Khách hàng và đối tác tin tưởng hơn khi bạn có giấy phép kinh doanh rõ ràng.
Dễ dàng mở rộng: Đăng ký kinh doanh giúp bạn tích hợp gian hàng trên các sàn TMĐT, hợp tác với nhà cung cấp, hoặc xin giấy phép quảng cáo.
Bảo vệ pháp lý: Nếu xảy ra tranh chấp với khách hàng hoặc đối tác, bạn được pháp luật bảo vệ.
Ví dụ: Một shop bán mỹ phẩm trên Shopee có giấy phép kinh doanh sẽ dễ dàng tham gia các chương trình khuyến mãi lớn của sàn, thu hút nhiều khách hàng hơn so với gian hàng cá nhân.
Thủ tục đăng ký kinh doanh bán hàng online
Nếu bạn quyết định đăng ký kinh doanh, dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
Chuẩn bị hồ sơ
Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (Phụ lục IIII – 1 ban hành kèm Thông tư 02/2023/TT-BKHĐT).
Bản sao công chứng CCCD của chủ hộ kinh doanh.
Hợp đồng thuê địa điểm kinh doanh (nếu có).
Danh sách ngành nghề kinh doanh (ví dụ: bán lẻ qua mạng, thương mại điện tử).
Nộp hồ sơ
Từ ngày 1/7/2025, nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp xã.
Thời gian xử lý
Thông thường: 3-5 ngày làm việc.
Sau khi được cấp giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, bạn cần đăng ký mã số thuế tại Đội Thuế.
Lưu ý khi bán hàng online trên mạng xã hội và sàn tmđt
Bán hàng online trên các nền tảng như Facebook, TikTok, Shopee, Lazada cần tuân thủ một số quy định:
Cung cấp thông tin chính xác: Bạn phải công khai thông tin về sản phẩm (giá, nguồn gốc, chất lượng) trên website hoặc gian hàng. Ví dụ: Bán mỹ phẩm phải ghi rõ thành phần, hạn sử dụng.
Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Không bán hàng giả, hàng nhái, hoặc sử dụng hình ảnh không có bản quyền. Các sàn TMĐT có thể khóa gian hàng nếu phát hiện vi phạm.
Yêu cầu của sàn TMĐT: Shopee, Lazada thường yêu cầu mã số thuế hoặc giấy phép kinh doanh khi bạn đăng ký gian hàng doanh nghiệp. Một số chương trình ưu đãi (Flash Sale, miễn phí vận chuyển) chỉ dành cho gian hàng có đăng ký kinh doanh.
Bảo mật thông tin khách hàng: Không chia sẻ dữ liệu khách hàng (số điện thoại, địa chỉ) cho bên thứ ba. Tuân thủ Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Câu Hỏi Thường Gặp
Bán hàng trên Facebook, TikTok có cần đăng ký kinh doanh không?
Không cần nếu bạn bán nhỏ lẻ, không thường xuyên, và không có cửa hàng cố định. Tuy nhiên, nếu doanh thu vượt 100 triệu đồng/năm, bạn phải nộp thuế.
Cần giấy tờ gì để đăng ký kinh doanh online?
Bạn cần giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh, bản sao CCCD, hợp đồng thuê địa điểm (nếu có), và danh sách ngành nghề kinh doanh.
Bán hàng online dưới 100 triệu đồng/năm có phải nộp thuế không?
Không, bạn được miễn thuế VAT, thuế TNCN, và lệ phí môn bài nếu doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm.
Bán hàng online có cần đăng ký kinh doanh không? Câu trả lời phụ thuộc vào hình thức kinh doanh của bạn. Nếu chỉ bán nhỏ lẻ trên mạng xã hội, bạn có thể không cần đăng ký, nhưng vẫn phải nộp thuế nếu doanh thu vượt 100 triệu đồng/năm. Ngược lại, kinh doanh qua website hoặc quy mô lớn bắt buộc phải đăng ký để tuân thủ pháp luật. Hãy liên hệ Civillaw để được tư vấn trực tuyến nếu bạn còn đang băn khoăn nhé.
